- Home
- Vesti
- Vesti iz Valjeva
- IZLOŽBA “STRADANJE SRPSKOG NARODA NA KOZARI 1942. GODINE”
IZLOŽBA “STRADANJE SRPSKOG NARODA NA KOZARI 1942. GODINE”
By objektiva
on 09/12/2022
Izložba Zavičajnog muzeja Gradiška “Stradanje srpskog naroda na Kozari 1942. godine” biće otvorena u galeriji Narodnog muzeja Valjevo u petak, 9. decembra 2022. godine, u 19 časova.
Izložba prikazuje jedan od najvećih zločina nad stanovništvom, srpskim, romskim i jevrejskim, tokom Drugog svetskog rata na području Gradiške. Autor izložbe je istoričar Bojan Vujčić.
Kozara sa Potkozarjem, između reka Une, Sane, Vrbasa i Save, obuhvatala je oko 2.500 kvadratnih kilometara. Prema popisu stanovništva iz 1931. godine tu je živelo oko 200.000, u Gradiški oko 70.000 stanovnika. Grad 15. aprila 1941. godine okupira nemačka vojska sa ustaško – domobranskim podanicima.
Nemačka pešadijska divizija, sa 30 hiljada vojnika, počela je ofanzivu na Kozaru 10. juna 1942. godine. Prošlo je više od 80 godina od velikog stradanja naroda i proboja u borbi na Kozari, 3. jula 1942. godine, kada su borci Drugog krajiškog odreda i manji deo zbega prodrli kroz višestruki neprijateljski obruč. Sa Kozare na Grmeč uspelo je da pređe oko 10 hiljada meštana i partizana.
Za nekoliko dana oko 68.600 meštana, među kojima hiljade žena i dece su deportovani u koncentracione logore u NDH – Jasenovac, Novu Gradišku, Mlaku, Staru Gradišku, Jablanac, Košutaricu i na prisilni rad u Nemačku i Norvešku. Prema istorijskim podacima, više od 19 hiljada mališana iz Potkozarja je tragično stradalo u logorima. Diana Budisavljević, Austrijanka u braku sa zagrebačkim lekarom Srbinom, sa saradnicima iz Crvenog krsta i humanim ljudima, iz logora je spasila oko 12 hiljada mališana sa Kozare.