- Home
- Vesti
- Vesti iz Valjeva
- IZLOŽBA PAUL CELAN MEĐU REČIMA
IZLOŽBA PAUL CELAN MEĐU REČIMA
Autor objektiva
23/10/2022
Otvaranje izložbe “Paul Celan – među rečima” na srpskom i na nemačkom jeziku najavljeno je za ponedeljak, 24. oktobar 2022. godine, od 17 sati, u Tehničkoj školi u Valjevu.
Izložba “Paul Celan – među rečima” prikazuje dokumente iz arhiva Nacionalnog muzeja rumunske književnosti, zbirka Alfreda Margula-Sperbera, i iz lične arhive Petrea Solomona, ispredajući priču o kratkom životu pesnika, prevodioca i esejiste Paula Celana kroz važne trenutke njegovog života, sagledanih u istorijskom kontekstu.
Paul Celan je pesnik koji povezuje više evropskih kultura i jezika, između ostalih i njegov maternji jezik, nemački, na kome je pisao izuzetnu poeziju.
Paul Celan je najznačajniji liričar nemačkog jezika u drugoj polovini 20. veka. Autor svetski poznate pesme Fuga smrti, ostavio je delo za sobom koje i dalje ima u sebi nešto zagonetno i predstavlja izazov za interpretacije. Celog života bavio se Holokaustom, a Celana su u književnosti često nazivali “pesnikom bez zavičaja”.
Jedina domovina za Celana bila je jezik. Nemački jezk je za njega bila jedina tačka identiteta. To je jezik njegove majke, ali i jezik njenih ubica. Ta ambivalentnost će označiti njegovo ukupno delo.
Paul Celan, pravo ime Paul Ančel (Paul Antschel), rođen je 23. novembra 1920. godine u Černovcima, rumunskoj Bukovini, u porodici nemačkih jevreja cionista. Već kao mladić bavio se lirikom, na njega je snažno uticao Rajner Marija Rilke.
Godine 1938. upisuje studije medicine u Turu u Francuskoj, ali ih ubrzo napušta. Već sledeće godine se vraća u rodno mesto, koje će 1940. godine biti priključeno SSSR-u, i upisuje studije romanistike. Godine 1941. nacisti okupiraju Černovce, a njegova je porodica 1942. godine deportovana u koncentracioni logor. Čitava porodica je stradala u logoru, samo je mladi Paul sticajem okolnosti preživeo. U oslobođene Černovce će se, nakon bekstva iz logora, vratiti 1944. godine, gde će nastaviti sa studijama romanistike.
Od 1945. do 1947. godine kada i objavljuje svoje prve pesme na rumunskom jeziku u časopisu “Agora” radi kao prevodilac u Bukureštu. Paul Celan je 1947. godine emigrirao u Beč u kome se priključio bečkoj umetničkoj sceni nadrealističkih slikara i književnika “Grupa 47”. Nakon kratkog boravka u Beču seli se u Pariz. Od tada pesme piše isključivo na nemačkom jeziku.
Studira germanistiku i lingvistiku i nakon toga radi na Ecole Normale Ecole Normale Supériure kao lektor nemačkog jezika. Prevodi razna književna dela na nemački jezik. Naročito se bavio pitanjima jezika. Svoju prvu knjigu objavio je 1948.
Deset godina kasnije 1958. dobija književnu nagradu grada Bremena u Nemačkoj, a 1960. značajnu nemačku nagradu “Georg Bihner” (Georg Büchner Preis); 1964. nagrađen je velikom nagradom za umetnost Severne Rajne – Vestfalije.
U Parizu, 20. aprila 1970. godine, Paul Celan skokom u Senu oduzima sebi život. Nije ostavio oproštajno pismo. Na njegovom pisaćem stolu je pronađena otvorena biografija Fridriha Helderlina. Na stranici je bila podvučena rečenica: “Ponekad se taj genije smrači i propada u gorki bunar svog srca”.
Dela: Der Sand aus den Urnen (Pesak iz urni), 1948. Mohn und Gedächtnis (Mak i pamćenje), 1952. Von Schwelle zu Schwelle (Od praga do praga), 1955. Sprachgitter (Rešetka jezika), 1959. Die Niemandsrose (Ničija ruža), 1963. Atemwende (Predah), 1963. Fadensonnen (Bablja sunca), 1968. Lichtzwang (Prisila svetla), 1970. Schneepaart (Snežna deonica), 1971.
Dvojezična izložba “Paul Celan – među rečima” ostvarena je u saradnji sa Austrijskim kulturnim forumom Beograd i Tehničke škole u Valjevu, gde je otvorena do 7. novembra 2022. godine.